آمار
وب سایت:
ارسال شده توسط : 
حوزه علميه خوي را مي توان به سه دوره تاريخي تقسيم کرد.
دوره اول:
دوره نخست پس از دو رويداد مهم، يعني کوچ عالمان اهل سنت با استيلاي مغول از خوي و روي دادن جنگ چالدران ميان ايران و عثماني شکل گرفت. جنگ چالدران موجب حضور جمعي از عالمان شيعه در اين ديار که در شمال غرب خوي واقع است، شد. اين حضور زمينههاي شکوفايي فرهنگ علوي را فراهم ساخت. آنها با شهادتشان در اين جنگ به تشييع عظمت بخشيدند. لذا دوره نخست حوزه خوي، دوره روي آوري عالمان شيعه به اين ديار است. از جمله:سيد امين کشميري که در سفر زيارتي خود به مشهد به دست ازبکان اسير شده و در بخارا به فروش رفته و پس از آزادي رياضيات و نجوم را در حوزه علميه مشهد فرا گرفته بود به خوي آمده، و مقيم شد. و به سال 1199-1990 ق درگذشت. وي در ايام اقامت خود در خوي در نشر فرهنگ تشيع دريغ نداشت.
همچنين شيخ عبدالنبي فرزند ملاتقي شرف الدين طسوجي 11171203 ق عالمي از طسوج از توابع شهرستان شبستر بود که در حوزه نجف و مشهد از شيخ يوسف بحراني صاحب حدائق الناظره و ملارفيع گيلاني، کسب علم کرده بود. وي نيز پس از فراغت از تحصيل در خوي ساکن و مشغول تدريس شد. از درس او علامه ميرزا محمد حسن زنوزي خويي و حاکم شهر احمدخان دنبلي و ديگران کسب فقه و تفسير و حديث کردند.
ميرزا محمد علي اصفهاني متوفي 1181 ق شاعر عارف و خوشنويس حکومت احمد خان دنبلي، و عليمردان خرد مازندراني متوفي 1207 ق از ديگر عالمان شاعري هستند که موطن خويش را به قصد نشر فرهنگ علوي ترک کرده و در خوي به نشر معارف پرداختهاند.
دوره دوم: اين دوره به دانشمندان فرزانه حوزه علميه خوي در قرن سيزدهم هجري تعلق دارد. چنانکه گذشت تربيت يافتگان حوزه هاي علميه نجف اشرف و مشهد مقدس حوزه علميه خوي را پي نهادند. از اين رو طلاب با استعداد خوي در اين دوره به حوزه علميه نجف بيش از هر حوزهاي علاقه نشان دادند و پس از تکميل مقدمات و سطوح در نجف دوره عالي بار از محضر مجتهدان بنام شيعه چون علامه بحرالعلوم، شيخ انصاري و سيدحسين کوه کمري آموخته و در خوي به مرجعيت پرداختند. شماري از عالمان اين دوره به قرار زير ميباشد.
1. ملاحسن خويي متوفي 1264ق. 2. ملا علي خويي متوفي 1256ق. 3. حاج آقا حسين، امام جمعه خوي متوفي 1269ق.4. شيخ اسدالله خويي متوفي 1296ق. 5. علامه ميرزا محمد حسن زنوزي خويي متوفي 1223ق 6. آيت الله سيديعقوب کوه کمري متوفي 1254ق. 7. شيخ محمد نمازي متوفي حدود 1250ق. 8. ملا محمدرضا پيشنماز زنده به سال 1223ق.9. آيت الله شهيد حاج ميرزا ابراهيم خويي 13251247ق. 10. ملامهر علي فدوي خويي 12621182ق.
رشد علمي حوزه خوي در اين دوره به مرحله اي رسيده که دهها عنوان کتاب فقي، کلامي، تاريخي و... تأليف شده است که بخش عمدهايي از اينها در کتابخانه خطي حوزه علميه نمازي خوي نگهداري ميشود.
شماري از اين تأليفات عبارتنداز:
1. الفيه، در فلسفه و کلام، اثر آيت الله سيديعقوب کوه کمري 2. منظومه دوازده امام، مناقب اثر آيت الله سيديعقوب کوه کمري 3. رياض الجنه، در تاريخ و تراجم علما، اثر علامه محمد حسن زنوزي 4. بحر العلوم، در تاريخ و تراجم علما، اثر علامه محمد حسن زنوزي 5. شرح استبصار، در حديث، اثر علامه محمد حسن زنوزي 6. اصل الاصول، در حديث، عبدالرسول فنا 7. منبع الکرامه، تفسير سوره يوسف، اثر ميرزا ابولاحسن علي زنوزي 8. احوال آل عبا، مناقب اثر شيخ محمد جعفر نمازي 9. الدره النجفيه في شرح نهج البلاغه الحيدريه اثر آيت الله ميرزا ابراهيم خويي 10. اربعين حديث اثر آيت الله ميرزا ابراهيم خويي 11. حاشيه رسائل شيخ انصاري اثر آيت الله ميرزا ابراهيم خويي 12. ملخص المقال في تحقيق الرجال اثر آيت الله ميرزا ابراهيم خويي در اين دوره چهار مدرسه علميه تأسيس شد تا طلاب علوم ديني در آن به تحصيل بپردازند اين مدارس عبارتند از: 1. مدرسه نمازي تأسيس حدود 1200 ق. 2. مدرسه خان تأسيس به سال 1208ق. 3 . مدرسه شفيعيه تأسيس به سال 1226 ق.
4. مدرسه حاج آقا امام جمعه تأسيس به سال 1205 ق.
دوره سوم: اين دوره قرن سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم هجري را شامل است و از پر رونقترين دورههاي حوزه عمليه خوي محسوب ميگردد. از علما و دانشمندان برجسته اين دوره که هر کدام داراي تأليفاتي در زمينه معارف ديني است عبارتند از: 1. حاج ميرزا يحيي امام جمعه خويي 2. حاج ميرزا ابوالقاسم امين الشرع 3. آيت الله ميرزا حبيب الله هاشمي صاحب کتاب شريف منهاج البراعه في شرح نهج البلاغه 4. آيت الله شيخ عبدالحسين اعلمي 5. حاج شيخ فضل الله فرزند ملاقاسم مشهور به حجت الاسلام خويي 6. شيخ قاسم مهاجر 7. آيت الله حاج ميرهاشم مجتهد خويي 8. صدرالدين محمد امين خويي 9. حاج شيخ عبد الله خويي 10. شيخ اسماعيل فاضل 11. شيخ ابوالقاسم خويي 12. آيت الله حاج سيدعلي اکبر خويي 13. شيخ عبدالوهاب نمازي 14. اسماعيل هلال الدين خويي 15. شيخ علي خاکمرداني ولدياني 16. ملاعلي خويي17. شيخ مصطفي خوي معروف به آقامحله اي چنانکه ملاحظه ميشود حوزه علميه خوي يکي از پرتلاش ترين حوزه هاي عليمه شيعه است که علاوه بر آموزش طلاب ايراني و خارجي، از دژهاي مستحکم جهان تشيع است. که باتربيت مجاهدان نستوه به مقابله با ارامنه و رژيمهاي ضد ديني پرداخته است.
رژيم منحوس پهلوي در صدد بود با از ميان برداشتن مظاهر اسلامي، به ترويج فرهنگ مبتذل غرب اقدام کند و در اين مسير سه مدرسه خان، شفيعيه و حاج آقا حسين امام جمعه را ويران ساخت و در جريان انقلاب اسلامي بارها به مدرسه نمازي حمله برد. ليکن عالمي فرزانه در اين دوره پا به عرصه وجود نهاد که نام خوي را جاودانه ساخت. حضرت آيت الله العظمي سيدابوالقاسم موسوي خويي 1413-1317 ق که پس از تحصيلات مقدماتي به همراه پدر راهي حوزه عليمه نجف اشرف گرديد.
حوزه علميه نمازي در زمان رژيم پهلوي توسط حضرت آيت الله سيد ابراهيم علوي از شاگردان فلسفه حضرت امام خميني قدس سره اداره مي شد. با تبعيد و انتقال ايشان به تهران، مرحوم حجت الاسلام و المسلمين شيخ جليل هنرور مديريت حوزه را بر عهده گرفتند.
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي با مساعدت حضرت امام خميني قدس سره و همت عالمان ديني، حوزه علميه نمازي تجديد بنا گرديد و در سال 1363 شمسي با مديريت حجت الاسلام و المسلمين سيد محمد موسوي و مسئوليت امام جمعه وقت آيت الله نجمي پذيرش طلاب را از نو آغاز کرد.
طلاب اين حوزه در جنگ تحميلي شرکت فعال داشت و در اين مسير 16 شهيد به انقلاب اسلامي تقديم کردند. حجت الاسلام و المسلمين سيدرضي شکوري امام جمعه محترم و دانشمند دهه اخير شهرستان خوي با سابقه 20 سال استاد حوزه و دانشگاه از سال1381 مسئوليت حوزه عليمه خوي را به عهده گرفت فعاليت گسترده ايشان و استقبال جوانان موجب پيشرفت چشمگير حوزه از نظر کمي و کيفي شد و حوزه جديد الاحداث حوزه علميه خوي با 12000 مترمربع با گنجايش500 طلبه شبانه و روزي در بلوار شهيد صفرزاده زير نظر معظم له در حال احداث ميباشد.
نظرات شما عزیزان:
